{stare atlasy botaniczne}

Wyobrażam sobie Marię Sibyllę Merian siedzącą nad kartką papieru w kuchni wynajmowanego w Paramaribo, stolicy Surinamu, domu. Widzę ją w ciasnym gorsecie, długiej sukni, pochyloną nad stołem i szkicującą piękny okaz pomelo. Tuż nad owocem tańczą aktywne za dnia ćmy z gatunku Urania leilus... 

To ilustracje tej naprawdę wyjątkowej kobiety, badaczki przyrody, artystki i pionierki entomologii spowodowały, że mam słabość do albumów botanicznych, entomologicznych, ornitologicznych i innych tego typu publikacji. To przez nią pałam uczuciem do rycin, ręcznie kolorowanych ilustracji, które umożliwiały laikom wyobrażenie sobie nieznanych roślin, owadów czy ptaków w czasach, gdy fotografia pozostawała jeszcze w sferze marzeń. 

Mam też słabość do botanicznych wzorów na tapetach, tatuażach, dekoracjach, plakatach, a nawet ubraniach (choć wielką fanką printów na tkaninach nie jestem). Ale dziś pokażę Ci kilka książek, które moim zdaniem są warte uwagi każdego początkującego amatora fauny i flory. Kto wie, może jedno z nas okaże się przyszłym Johannesem Stanconisem, Szymonem z Łowicza, albo wspomnianą już wcześniej Marią Sibyllą, z ilustracjami której album również znajdziesz na krótkiej liście polecanych książek. 

Oczywiście pamiętaj, że nie są to wszystkie książki botaniczne warte uwagi, ani nawet wszystkie, jakie posiadam. Wybrałam kilka na dobry początek. A kilka z widocznych na zdjęciach, stanowi fantastyczne uzupełnienie tematycznych zdjęć. ;)

 

❀ "Przewodnik do oznaczania roślin", Józef Rostafiński, Olga Seidl, Wydanie 20, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne w Warszawie, 1973r. 

❀ "Rośliny lasu liściastego. Atlas", Tadeusz Traczyk, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1959r.

❀ "Rośliny towarzyszące  człowiekowi. Atlas", Zofia Schwarz, Janina Szober, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1960r.;

❀ "Rośliny tatrzańskie. Atlas", Zofia Radwańska-Paryska, ilustrowała Irena Zaborowska, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1961r.;

❀ "Rośliny borów. Atlas", Wanda Laskowska, ilustracje Hanna Rembertowicz-Szymborska, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1962r.;

❀ "Rośliny łąk. Atlas", Delfina Gayówna, ilustracje Ewa Śliwińska, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1971r. 

❀ "Mały atlas chrząszczy", Józef R. Winkler, ilustracje F. Severa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1972r.;

❀ "Gawędy o drzewach", maria Ziółkowska, ilustracje Helena Bohle-Szacka, Arkona Publishing House, Warszawa 1993r.;

❀ "Owady. Kieszonkowy atlas", prof. dr Gottfried Amann, z niemieckiego przełożył mgr inż. Artur Rutkiewicz, ilustracje Paul Richter i Rolf Witschel, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2009r.;

❀ "Drzewa i krzewy. Flora i fauna lasów", prof. dr Gottfried Amann, z niemieckiego przełożył Jarosław Malec, ilustracje Paul Richter, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2009r.;

❀ "59 roślin, które zmieniły bieg historii", Bill Laws, tłumaczenie Jerzy J. Malinowski, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, Warszawa 2016r.;

❀ "Maria Sibylla Merian", Daniel Kiecol, tłum. Tomasz Kowalewski, Koenemann 2016r.

Mam dla Ciebie także kilka świetnych źródeł internetowych, w których znajdziesz skany fantastycznych książek, rycin i ilustracji botanicznych. Oto one: 

❀ Manuskrypt Wojnicza 

to najbardziej kontrowersyjny klasyk w świecie starych rycin botanicznych. Został odnaleziony w 1912 roku przez polskiego kolekcjonera, Michała Wojnicza. Oprawiony w skórę rękopis pochodzi podobno z czasów średniowiecza. Wielką tajemnicą, do dziś nierozwiązaną, jest jego pochodzenie, ponieważ dotąd nie został rozpoznany język, w jakim został napisany, ani sam autor. 

❀ Hortus Eystet Tensis

Basilius Besler stworzył ten zbiór w 1613 roku na polecenie biskupa Bawarii, Johana Konrada von Gemmingena. Publikacja zawiera 367 pięknych miedziorytów prezentujących  ponad 1000 rodzajów roślin. Grafiki urzekają precyzją rysunków. Gratka dla miłośników pięknych, dopracowanych w najmniejszym szczególe rycin. 

❀ World Digital Library

Poszukiwania ułatwia możliwość wpisania konkretnego hasła lub wybranie pogrupowanych tematycznie folderów. Warto tu zajrzeć nie tylko w poszukiwaniu pięknych rycin botanicznych, ale w ogóle fantastycznych ilustrowanych wydań różnych książek. 

Wspomniane przeze mnie książki i linki to zaledwie kropla w morzu wspaniałych publikacji botanicznych. W sieci znajdziesz mnóstwo książek, nowych i tych starszych. Znajdziesz też wiele wspaniałych ilustracji, opracowań, które możesz swobodnie wydrukować i używać jako dekoracji w swoim domu. Pamiętasz moje wiszące w kuchni ryciny? Stworzyłam je już 7 lat temu na bazie tych znalezionych  w domenie publicznej. Z pomocą powyższych źródeł możesz wykonać swoje. :)  

Trzymam kciuki i daj znać, czy któraś z tych książek Ci się przyda? A może już je znasz i chcesz mi polecić inne? Bardzo chętnie się dowiem. 

Uściski, k.